Kardiak fizyolojiye bakış açısı değişiyor mu? Selektif kalp hızı kontrolü: İvabradin

Kalp-damar hastalıklarına bağlı ölümler halen dünyada ölüm nedenlerinin başında gelmektedir.

Koroner arter hastalıkları –en sık sol ön inen koroner arter olmak üzere- ateroskleroza bağlı olarak sıklıkla tutulur; bu da iskemiye ve angina pektorise neden olur.

Kalp hızı myokardial oksijen perfüzyonunun en temel belirleyicisidir.

Koroner arterler diğer arterlerden farklı olarak ventrikül diastolünde dolmaktadır.

Bu nedenle kalp hızının artışı diastolik süreyi kısaltmakta ve koroner perfüzyonu bozmaktadır.

Kalp hızı düzeltilebilir kardiovasküler mortaliteye neden olan bir risk faktörüdür.

Geçmişte kalp hızını düşürmek için kullanılan ilaçlar olan kalsiyum kanal blokerleri ve beta-blokerler önemli yan etkileri de beraberinde getirmekteydi.

Özellikle kalsiyum kanal blokerlerinde koroner arter hastalığı olanlarda kullanım sakıncası, periferik ödem (amlodipin), AV blok ve diğer kontrendikasyonları, beta-blokerlerde astım indüksiyonu, rebound hipertansiyon, hipotansiyon ve nitratlarda baş ağrısı ve tolerans önemli kısıtlama nedenleri arasındadır.

Son yıllarda kalbin ritmik düzeninden sorumlu reseptörler saptandı I funny kanalları:

Kalbin ritmik hareketlerinden ve hız kontrolünden diastolik fazın süresinden sorumludur.

SA nodunda Na/K ATPaz pompası 3 Na’u hücre dışına, iki K’u hücre içine enerji kullanarak aktarır.

Bu durumda hücre dışında daha fazla pozitif yük iç tarafta dışa göre elektronegatif bir potansiyel farkı oluşturur.

Uyarı geldiğinde Na kanalları açılır ve Na hücre içine girer; aksiyon potansiyeli ortaya çıkar.

K kanallarının açılmasıyla repolarizasyon oluşur.
ı funny

Son yıllarda I funny kanallarının (If) Na ve K akışından sorumlu olduğu gösterilmiş ve bu kanala yönelik ilaç geliştirmek için çalışmalar başlatılmıştır.

I funny kanalları diastolik depolarizasyon fazında uyarıldığında sürenin kısalmasına ve diğer dokulara göre erken SA aktivasyonuna neden olur.

I funny kanalları hem Na hem de K iyonlarını aktarır.

Bu akımda cAMP’nin hücre içindeki artışı rol oynar;siklik AMP üzerinden değil, onun varlığında etkinlik göstermesi ayrıcalığıdır.

Otonom sinir sistemi de bu kanalı kullanmaktadır.

Örneğin sempatik sistem hücre içi cAMP düzeyini arttırır ve I funny kanalları aktive olur ve kalp hızı artar.

Beyinde de Ih kanallarının eşdeğeri olup ritmik fonksiyondan sorumlu olduğu düşünülmektedir.

Bu alanda I funny kanallarını bloke eden yeni bir ilaç kullanıma girdi: İvabradin.

İvabradin konsantrasyona bağımlı yolla I funny kanallarını bloke eder ve böylece Na’un hücre dışından hücre içine girişini engellemek suretiyle kalp hızını düşürür.

Bu selektif kalp hızı düşüşüne yol açar; zira ivabradin kalbin kontraksiyonunu ve lusitropik fonksiyonlarını etkilemez.

İvabradin bekleneceği üzere kalbin diastol süresini uzatarak koroner perfüzyonu süresini uzatır, ve kalp hızının oluşturduğu diastolik dolumdaki azalmayı önler.

Böylece anti-iskemik etki gösterir.

Bu nedenle stabil anginalı olgularda endikasyon aldı.

İlacın kullanımı sırasında diastol fazının elektrokardiografideki karşılığı olan QT aralığı uzayabilir; Ancak PR ve QRS süreleri etkilenmediği bildirilmektedir.

Ayrıca düzeltilmiş QT aralığının etkilenmediği de literatürde bildirilmektedir.

İlaç kullanımı sırasın kan basıncı düşse de ciddi hipotansiyon yapmamaktadır.

Reversibl görme kaybı ile ilgili (eş zamanlı Ih kanalları tutulumu??) sorunlara çok nadiren yol açtığı bildirilmektedir.

Hasta sinüs sendromu olanlara verilmesi disfonksiyonu arttıracağından dolayı önerilmemektedir.

İlaçla ilgili farklı endikasyon alanlarında araştırmalar sürmektedir.

Doç.Dr. Mehmet Sait BUĞDACI

Tüm Yazılar: